22.12.2009: Aufruf zur Arbeit der Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung der Deutsch-Polnischen Gesellschaft Bundesverband e.V.
Angesichts der neuen streitigen öffentlichen Diskussion über die Besetzung des Beirates der Stiftung „Flucht, Vertreibung, Versöhnung“ sieht sich die Deutsch-Polnische Gesellschaft Bundesverband e.V. veranlasst, mit einem Aufruf an die Öffentlichkeit zu treten. Vor dem Hintergrund des Unrechts, dem das polnische Volk seit den polnischen Teilungen durch Preußen, Russland und Österreich Ende des 18. Jahrhunderts und insbesondere während der nationalsozialistischen Besetzung von 1939 bis 1945 von deutscher Seite ausgesetzt war, setzen sich die Deutsch-Polnischen Gesellschaften seit Jahrzehnten für die Versöhnung, Verständigung, Zusammenarbeit und Freundschaft zwischen den Menschen in Deutschland und Polen ein. Trotz vieler Widerstände während der kommunistischen Zeit in Polen und der Auseinandersetzung um den Warschauer Vertrag von deutscher Seite haben die in den Deutsch-Polnischen Gesellschaften tätigen Bürgerinnen und Bürger mit ihrer Arbeit dazu beigetragen, dass zwischen Deutschen und Polen, insbesondere nach der Wende eine freundschaftliche Zusammenarbeit auf der Grundlage eines gleichberechtigten und respektvollen Miteinanders möglich wurde. Zahlreiche Partnerschaften auf kommunaler und regionaler Ebene sind ebenso entstanden wie polnisch-deutsche Gesellschaften in unserem Nachbarland und viele weitere partnerschaftliche Zusammenschlüsse auf allen Gebieten des gesellschaftlichen Lebens. Auf diesem fruchtbaren Boden haben Bundeskanzler Kohl und Ministerpräsident Mazowiecki Anfang der 1990er Jahre aufbauen und mit den deutsch-polnischen Verträgen vom 14. November 1990 (Grenzvertrag) und 17. Juni 1991 (Vertrag über gute Nachbarschaft und freundschaftliche Zusammenarbeit) die Voraussetzungen für ein zukunftsorientiertes Miteinander in Frieden und Freundschaft in Mitteleuropa schaffen können, das bis heute trotz mancher Angriffe erfolgreich andauert. Eine solche positive Entwicklung war in Folge unserer jüngeren gemeinsamen Geschichte, die durch millionenfaches nationalsozialistisches Unrecht geprägt war, nicht zu erwarten. Kaum eine polnische Familie ist von diesen Unrechtshandlungen und Verbrechen im deutschen Namen verschont geblieben. Viele ältere Polen, die als Häftlinge in Konzentrationslagern unter unmenschlichen Umständen lebten oder als Zwangsarbeiter Sklavenarbeit leisten mussten, haben noch heute unter den Folgen dieser verbrecherischen Unrechtshandlungen zu leiden. Somit ist es mehr als verständlich, dass viele Polen Tendenzen bei jenen Deutschen mit Misstrauen und massiver Kritik begegnen,- die weiterhin in ihren Handlungen durch Wort und Tat diese belastende Geschichte nicht oder nicht ausreichend berücksichtigen, – die sich in der Vergangenheit permanent gegen die Verständigung mit Polen gewandt haben, zum Beispiel durch Ablehnung des Warschauer Vertrages von 1970, des Grenzvertrages von 1990 und des Vertrages über gute Nachbarschaft und freundschaftliche Zusammenarbeit von 1991, – die sich damit gegen die Anerkennung der durch den Zweiten Weltkrieg entstandenen Folgen ausgesprochen und – die darüber hinaus Polens Reife für den Beitritt zur Europäischen Union bezweifelt haben. Die Arbeit der Stiftung „Flucht, Vertreibung, Versöhnung“ hat zum Ziel, auch an das Leid deutscher Vertriebener zu erinnern und ihrer zu gedenken. Dabei gilt es, allen Versuchen zu widerstehen, die eigene Verantwortung für den Zweiten Weltkrieg und seine Folgen zu relativieren. Wir bitten um große Sensibilität bei der Gestaltung und Pflege der deutsch-polnischen Beziehungen. Gerade sie brauchen gegenseitiges Vertrauen und die Verlässlichkeit, dass verantwortungsbewusstes politisches Handeln die Befindlichkeit und die Interessen der Nachbarn im Blick hat, was vor dem Hintergrund unserer Geschichte im übrigen für alle Nachbarn Deutschlands gilt. Eine solche Rücksichtnahme auf die Befindlichkeit der Nachbarn bedeutet keine Einschränkung der eigenen Entscheidungsfreiheit! Wir fordern daher, dass die Arbeit der Stiftung und das beabsichtigte „sichtbare Zeichen“ stark von der Kenntnis der polnischen Geschichte und Kultur geleitet wird. Deutschland ist dabei klug beraten, wenn es beim Gedenken an die eigenen Kriegsopfer den offenen und ehrlichen Dialog mit Polen sucht. Die Diskussion über Polens Einstellung hierzu darf keine Diskussion über Polen ohne polnische Beteiligung sein. Wir erwarten, dass die Stiftung durch eigene Veranstaltungen auch junge Menschen aus Deutschland, Polen und anderen europäischen Ländern in den Gestaltungsprozess einbezieht, um auch so dem Verdacht einer nationalen Geschichtsinterpretation entgegen zu wirken und das Denken der „neuen“ Europäer in ihre Arbeit aufzunehmen. Wir appellieren an alle verantwortlichen politischen Kräfte, die Arbeit der Stiftung zu unterstützen, aus parteipolitischen Auseinandersetzungen heraus zu halten und nicht für sachfremde, parteitaktische Aktionen zu missbrauchen. Unser Appell soll dazu beitragen, keine neuen Ressentiments zu schüren, um eine dauerhafte Beschädigung der deutsch-polnischen Beziehungen zu verhindern.
Deutsch-Polnische Gesellschaft Bundesverband Dieser Aufruf wurde von der Mitgliederversammlung am 8. November 2009 verabschiedet.
Apel w sprawie działalności fundacji „Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie”
W związku z nową, kontrowersyjną dyskusją publiczną dotyczącą kwestii obsadzenia rady fundacji „Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie” Federalny Związek Towarzystw Niemiecko-Polskich czuje się zmuszony wystąpić z apelem do opinii publicznej. W obliczu krzywd, wyrządzanych narodowi polskiemu od czasów rozbiorów Polski przez Prusy, Rosję i Austrię pod koniec XVIII wieku, a w szczególności podczas okupacji Polski przez narodowosocjalistyczne Niemcy w latach 1939-1945, Towarzystwa Niemiecko-Polskie od lat angażują się na rzecz pojednania, porozumienia, współpracy i przyjaźni między Polakami i Niemcami. Mimo licznych przeszkód w czasach systemu komunistycznego w Polsce, jak i sporów po stronie niemieckiej wokół Układu PRL-RFN, obywatele działający w kręgach Towarzystw Niemiecko-Polskich swym zaangażowaniem znacznie przyczynili się do stworzenia fundamentu dla przyjaznej współpracy między Polakami i Niemcami, szczególnie po przełomie 1989 roku, opartej na równouprawnieniu i wzajemnym szacunku. Powstały zarówno liczne partnerstwa na płaszczyźnie komunalnej i regionalnej, jak i towarzystwa polsko-niemieckie w kraju naszych sąsiadów oraz różnego rodzaju inicjatywy partnerskie we wszystkich dziedzinach życia społecznego. Na ten podatny grunt trafili kanclerz Niemiec Helmut Kohl i premier Polski Tadeusz Mazowiecki, kiedy na początku lat 90. dzięki polsko-niemieckiemu traktatowi granicznemu z 14 listopada 1990 roku oraz traktatowi o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 roku stworzyli warunki wspólnocie skierowanej na pokojową i przyjazną przyszłość w Europie Środkowo-Wschodniej, która dziś, mimo licznych ataków, nadal jest z powodzeniem kontynuowana. Tak pozytywnego rozwoju zdarzeń nie można się było spodziewać, biorąc pod uwagę nie tak dawną historię polsko-niemiecką, naznaczoną milionową krzywdą doznaną z rąk narodowych socjalistów. Mało której rodzinie polskiej udało się uniknąć zbrodni i nieszczęść zadanych im przez nazistowskie Niemiec. Wielu starszych Polaków, którzy w nieludzkich warunkach więzieni byli w obozach koncentracyjnych lub jako pracownicy przymusowi zmuszeni byli wykonywać niewolniczą pracę, nadal cierpi wskutek doświadczenia tych zbrodniczych czynów. W związku z tym jest to jak najbardziej zrozumiałe, że wielu Polaków z niepokojem surowo ocenia postawy tych Niemców, którzy:- w swoich działaniach i sądach nie uwzględniają dostatecznie lub w ogóle trudnej przeszłości naszych krajów, – w przeszłości niezmiennie przeciwstawiali się porozumieniu z Polakami, na przykład odrzucając Układ PRL-RFN z 1970 roku, traktat graniczny z 1990 roku oraz traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 1991 roku, – którzy tym samym odmówili uznania szkód powstałych wskutek II wojny światowej i – poddawali w wątpliwość gotowość Polski do przystąpienia do Unii Europejskiej. Celem działalności fundacji „Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie” jest także wskazanie i upamiętnienie cierpienia niemieckich wypędzonych. Ważne jest, aby uniknąć pokusy relatywizacji własnej odpowiedzialności za wybuch II wojny światowej i jej skutków. Prosimy o dużą wrażliwość w kształtowaniu i pielęgnacji stosunków polsko-niemieckich. Szczególnie one wymagają wzajemnego zaufania i przekonania, że świadome odpowiedzialności działania polityczne uwzględniają położenie i interesy sąsiada, co skądinąd w związku z naszą historią odnosi się do wszystkich krajów sąsiadujących z Niemcami. Wzgląd na wrażliwość sąsiadów w żadnym wypadku nie ogranicza naszej wolności w podejmowaniu decyzji! Żądamy zatem, aby działalności fundacji i planowanemu tak zwanemu „widocznemu znakowi” trwale towarzyszyło zrozumienie polskiej historii i kultury. Niemcy mogą na tym tylko skorzystać, jeśli, upamiętniając własne ofiary wojenne, zwrócą się ku otwartemu i szczeremu dialogowi z Polską. Dyskusja na temat pozycji Polski w tej kwestii nie może być dyskusją o Polsce bez udziału Polaków. Oczekujemy, że fundacja za pomocą imprez przez siebie organizowanych pozwoli młodym ludziom z Niemiec, Polski i innych krajów europejskich współkształtować swe oblicze i w ten sposób uniknie podejrzenia o lansowanie narodowej interpretacji historii, a zarazem wzbogaci pracę placówki o sposób myślenia „nowych” Europejczyków. Apelujemy do wszystkich odpowiedzialnych sił politycznych o wsparcie dla pracy fundacji, o wyłączenie jej z wszelkich wewnątrzpartyjnych sporów i nie wykorzystywanie jej w celach osobistych, taktycznych działań partyjnych. Naszym apelem pragniemy zapobiec powstaniu nowych resentymentów oraz trwałych szkód w stosunkach polsko-niemieckich.
Federalny Związek Towarzystw Niemiecko-Polskich
Apel został uchwalony na zebraniu członków 8 listopada 2009.
